e-magazine - page 53

May - June 53
พิษต่อไตที่เกิ ดจากสมุนไพรและการเตรี ยมสมุนไพร
การรักษาโรคอาการแทรกซ้อนจากการล้างไต โรคไตวายเรื้อรังด้วยสมุนไพร
รวมทั้งการใช้สมุนไพรกับผู้ ป่วยโรคไต เป็นสิ่งที่ไม่เหมาะสม งานวิจัยต่างๆ
เสนอว่าผู้ป่วยที ่ต้องล้างไตจะต้องหลีกเลี่ ยงพื ชสมุนไพรหลายชนิด ได้แก่
โบราจ (Borago officinalis ) คอมเฟรย์ (Symphytum spp.) โคลท์ ส
ฟุต (Tussilago farfara) และโกลเดนแรกเวิ ร์ท (Senecio aureus)
เนื่องจากมีสารไพโรลิซิดีนอัลคาลอยด์ และอาจเป็นพิษต่อตับ ซาสซาฟราส
(Sassafras albidum) มีซาฟรอลเป็นส่ วนประกอบ นอกจากนั้น งานวิจัย
ยังแนะนำ�ให้หลีกเลี่ ยงชาพารอล (Larreatri dentata) และเจอร์ แมนเด
อร์ (Teucrium chamaedrys) เนื่องจากอาจมีพิษต่อตับ ส่วนชะเอม
(Glycyrrhiza glabra) มีผลต่อการรักษาปริมาณน้ำ�ในร่างกาย ความดัน
โลหิต และระดับของอิเล็กโทรไลต์ในซี รัม เอฟี ดรา (Ephedra sinica) ทำ�ให้
ภาวะที่เลื อดกลายเป็นด่างทำ �ให้หลอดเลือดหดตัว (Vasoconstriction) ผู้
ป่วยโรคระบบทางเดินปัสสาวะต้องหลี กเลี่ยงการบริโภคมะเฟือง (Averrhoa
carambola) เนื่องจากอาจเกิดอาการแทรกซ้อนถึงแก่ชีวิตได้ ถึ งแม้จะ
มีโอกาสเกิดน้อยก็ตาม และน้ำ �เกรปฟรุตมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ไซโตโครม
P450 อย่างไรก็ตาม จะต้องทำ �การทดสอบความเป็นพิษและการออกฤทธิ์
ของสมุนไพรเหล่านี้และสมุ นไพรอื่นๆ ให้ครบถ้วน ซึ่งต้องรวมถึงผลกระ
ทบที่เกิดขึ้นระหว่างที่ผู้ป่วยต้ องเข้ารับการล้างไตด้วย
อันตรกิริยาระหว่างยาและสมุนไพร
หนึ่งในอันตรายของการใช้สมุนไพรร่วมกับยาคือการเกิดอันตรกิริยาระหว่าง
สารเคมีสองส่ วน อันตรกิ ริยาที่น่าจะอันตรายที่ สุดคือเซนต์จอห์นเวิร์ท
(Hypericum perforatum) และยา ที่จะถูกเมตาบอไลซ์โดยไอโซเอนไซม์
ไซโตโครม P450 CYP 3A4 ซึ่งมีความสำ�คัญต่อผู้ป่ วยที่รอการเปลี่ยนไต
เนื่องจากไซโคลสปอรินซึ่งใช้เป็นสารกดภูมิคุ้มกันจะถูกเมตาบอไลซ์โดยไอโซ
เอนไซม์ CYP 3A4 การใช้เซนต์จอห์นเวิร์ทร่ วมกับไซโคลสปอรินจะทำ�ให้
ฤทธิ์การกดภูมิ คุ้มกันลดลงอย่างรวดเร็ว นอกจากนั้นยั งมีอันตรกิริยาของ
สมุนไพรผสมที่จะเพิ่มความเข้มข้นของยาเพรดนิโซโลนในเลือด
พิษจากโลหะหนักที่ปนเปื้อนในสมุนไพร
โลหะหนักสามารถพบในอาหารและผักหากปลูกในพื้นที่ที่มี การปนเปื้อน
และอาจเกิดจากปัจจัยอื่นๆ พิษจากโลหะหนักทำ�ให้เกิดอาการเจ็บป่วยได้
ในทุกช่วงอายุ เช่น โลหิตจาง โรคระบบประสาท ความดันโลหิตสูง ตับ
หรือไตล้ มเหลว มะเร็ง และอาการอื่นๆ
สรุป
ยาสมุนไพรบางชนิดมีพิษต่อไตจากคุณสมบัติ ตามธรรมชาติ หากพบว่า
สมุนไพรมีพิษจะต้องพิจารณาความเสี่ ยงโดยเปรียบเทียบกั บคุณประโยชน์
และการตัดสินใจจะต้องเป็นไปตามปริมาณที่ร่างกายจะได้รับในรูปแบบเดียว
กับการทดสอบความเป็นพิษต่ อไตของผลิตภัณฑ์ยา ที่สำ�คัญ คุณสมบัติตาม
ธรรมชาติของสมุนไพรไม่ใช่ ต้นเหตุเพียงอย่างเดียวของโรคไต ประเด็นที่
ต้องพิจารณาต้องประกอบไปด้วยอันตรกิริยาระหว่างสมุนไพรและยา ความ
ผิดพลาดด้านปริมาณและชนิดของสมุนไพร และสารปนเปื้อนในสมุนไพร
การควบคุมสารปลอมปนที่เข้มงวด การระบุปริ มาณการใช้บนฉลากและ
ข้อห้ามใช้ และเทคนิคการผลิ ต จะต้องมีเพื่อรับประกันความปลอดภัยใน
การบริโภคยาสมุนไพร
hepatotoxic effects. The licorice (Glycyrrhiza glabra) has the
ability to affect water retention, blood pressure and serum levels
of electrolytes, and ephedrine from ephedra (Ephedra sinica)
has vasoconstrictive actions. Star fruit (Averrhoa carambola)
consumption should be completely avoided by uremic patients
because of the rare but potentially fatal complications, and
grapefruit juice is known to have antagonistic effects on the
cytochrome P450 enzymes. Considerable work on the toxicity
and actions of these and other herbs needs to be completed,
also on use of herbal remedies during dialysis.
Herb–Drug Interactions
One of the dangers with any combination of medicinal
substances is the potential interaction between the two agents.
The potentially worst herb–drug reaction is that of St. John’s
wort (Hypericum perforatum) and drugs metabolized by
cytochrome P450 CYP 3A4 isoenzymes. This is particularly
important in patients awaiting renal transplant, as cyclosporin,
a commonly used immunosuppressant, is metabolized via
the CYP 3A4 isoenzymes and co-administration of St. John’s
wort and cyclosporin results in the rapid depletion of the
immunosuppressant. Another interaction of concern involves
the polyherbal mixture, which increases blood concentrations
of prednisolone.
Toxicity from Heavy Metal Adulterants in
Herbs
Heavy metals are present in foods and vegetables if they are
grown in heavy metal-contaminated soils and other factors.
Heavy metal toxicity is reported in any age with anemia,
neuropathy, hypertension, kidney or liver dysfunction and
cancer or other symptoms.
Conclusions
Some herbal medicine may exert renal toxicity through their
inherent properties. If found to have some degree of toxicity,
the risks can be weighed against the benefits and decisions can
be made regarding their continued availability, in a manner
similar to that which is presently performed for nephrotoxic
pharmaceutical agents. Importantly, the inherent properties
of the herb are not the only source of herb-associated renal
disorders, as herb-drug interactions, mistakes in dosage and
identification, and contaminants within themixture are all issues
of concern. Strict controls on the presence of adulterants within
herbal medicines, labeling of dosages and contraindications,
and manufacturing techniques must be maintained to ensure
the safety of those consuming herbal medicines.
Lab Pharma
Article info
• Edzard Ernst. (1998). Harmless Herbs?: A Review of the Recent Literature. Am J Med 104:170-178
• Mohammad Asif. (2012). A brief study of toxic effects of some medicinal herbs on kidney. Adv Biomed Res 1: 44.
• Vivekanand JHA. (2010). Herbal medicines and chronic kidney disease. Nephrology 15:10–17